Współczesne społeczeństwo, zdominowane przez kult efektywności, sukcesu i konsumpcjonizmu, często promuje postawy, które skłaniają nas do nieustannego dążenia do osiągnięć i poszukiwania zewnętrznych bodźców do poczucia spełnienia. Taka perspektywa często prowadzi do zaniedbania wartości takich jak docenianie tego, co już posiadamy, łatwo zatracić zdolność dostrzegania drobnych, ale istotnych momentów, które mogą przyczynić się do poczucia spełnienia. Wdzięczność, jako praktyka, jest nieocenionym narzędziem, które pozwala nam znaleźć spokój, poczucie spełnienia i zrozumienie własnej wartości.
Zmiana perspektywy
Praktykowanie wdzięczności to coś więcej niż tylko przypomnienie sobie o tym, za co możemy być wdzięczni. To proces zmiany sposobu postrzegania otaczającej nas rzeczywistości. Zamiast żyć w nieustannym poczuciu braku, wdzięczność pozwala na zauważenie i docenienie tego, co mamy, co przeżywamy, i kim jesteśmy. Wdzięczność w życiu codziennym może oznaczać zarówno uznanie dla naszych osiągnięć, jak i dla osób, które na co dzień wspierają nas w naszych działaniach.
Korzyści z praktykowania wdzięczności
1. Poprawa samopoczucia
Często, gdy skupiamy się na negatywnych aspektach życia – brakuje nam czasu, pieniędzy, osiągnięć – zapominamy dostrzegać to, co jest tu i teraz. Wdzięczność pozwala przełamać ten schemat myślenia. Kiedy zaczynamy dostrzegać i doceniać małe rzeczy, zyskujemy poczucie satysfakcji i radości. Zamiast przejmować się tym, co nam nie wychodzi, uczymy się koncentrować na tym, co już mamy. Kiedy zauważamy, za co możemy być wdzięczni, nasza perspektywa na życie zmienia się – stajemy się bardziej optymistyczni, a negatywne emocje, takie jak frustracja czy smutek, stają się mniej dominujące. Osoby praktykujące wdzięczność są bardziej odporne na stres i trudności życiowe. Zamiast koncentrować się na negatywnych aspektach sytuacji, łatwiej jest im dostrzec pozytywne strony, które pozwalają na skuteczne radzenie sobie z trudnościami. Ta zmiana w sposobie myślenia może wspierać naszą zdolność do adaptacji i przezwyciężania trudności.
2. Wdzięczność a relacje – klucz do głębszych więzi
Okazywanie wdzięczności wzmacnia relacje międzyludzkie, sprzyjając budowaniu głębszych i bardziej autentycznych więzi. Zauważenie wysiłków innych, wyrażenie podziękowań za drobne gesty i gesty empatii może zmienić atmosferę wokół nas. W kontekście społecznym wdzięczność może zmniejszyć poczucie izolacji, wspierać integrację w grupach i budować poczucie wspólnoty. W kontekście psychologicznym, daje to poczucie, że jesteśmy zauważani i doceniani przez innych.
3. Wdzięczność dla siebie – budowanie poczucia sprawczości
Kiedy praktykujemy wdzięczność wobec siebie, dostrzegamy nasze postępy, nawet jeśli nie są one spektakularne. To przypomnienie, że zasługujemy na odpoczynek, na akceptację naszych niedoskonałości i na radość z małych sukcesów. Tego typu podejście nie tylko poprawia naszą samoocenę, ale także zwiększa poczucie sprawczości. Widząc, jak dużo udało się już osiągnąć, zyskujemy większą motywację do dalszego działania, ponieważ czujemy, że mamy kontrolę nad własnym życiem.
Od teorii do działania, czyli kilka konkretnych praktyk do stosowania na co dzień
1. Dziennik wdzięczności
Usiądź w spokojnym miejscu, zamknij oczy na chwilę, weź głęboki oddech i pomyśl o trzech rzeczach, za które jesteś dzisiaj wdzięczny. Następnie zapisz je w dzienniku, zwracając uwagę na detale: co dokładnie w tej sytuacji sprawiło Ci radość, co pozytywnego z tego wyniosłeś?
Mogą to być zarówno duże osiągnięcia, jak i małe, codzienne gesty, które świadczą o Twojej determinacji i trosce o siebie. Na przykład: „Dziękuję sobie za to, że dzisiaj wykonałem/am wszystkie zadania, mimo zmęczenia” lub „Doceniam to, że poświęciłem/am czas na odpoczynek, mimo napiętego grafiku”.
2. Praktyka wdzięczności w trudnych momentach
Kiedy napotkasz trudną sytuację lub poczujesz się zestresowany, zatrzymaj się na chwilę i spróbuj znaleźć coś, za co możesz być wdzięczny, nawet w tym momencie. Może to być np. zdolność do radzenia sobie ze stresem, wsparcie od innych, czy umiejętność wyciągania wniosków z trudnych sytuacji. Ta praktyka pomaga zmieniać perspektywę, nawet w obliczu wyzwań.
3. Listy wdzięczności
- Do siebie
Co miesiąc, usiądź i napisz list do siebie, w którym wyrazisz wdzięczność za wszystko, co zrobiłeś/zrobiłaś w minionym okresie. Zauważ, jak radziłeś/radziłaś sobie z trudnymi sytuacjami, za co jesteś dumny/dumna, co udało Ci się osiągnąć. Wzmacnianie poczucia własnej wartości przez pisemne wyrażenie uznania dla siebie jest skuteczną metodą na docenienie własnych wysiłków i postępów. - Do innych
Wybierz jedną osobę, której chcesz podziękować za coś szczególnego. Może to być bliski przyjaciel, współpracownik, członek rodziny lub mentor. Napisz list, w którym dokładnie wyjaśnisz, co zrobiła ta osoba, jak Ci pomogła i dlaczego jesteś jej wdzięczny. Nie musisz go wysyłać – wystarczy, że go napiszesz. Ta praktyka pomoże Ci wyrazić emocje i pogłębić relacje z innymi.
4. Praktyka samoakceptacji poprzez wdzięczność
Każdego dnia, w ciągu kilku minut, zwróć uwagę na to, co w sobie akceptujesz i za co jesteś wdzięczny. Może to być wygląd, cechy charakteru, umiejętności, które posiadasz, czy trudności, które udało Ci się pokonać. Zamiast koncentrować się na swoich niedoskonałościach, pozwól sobie na akceptację siebie takim, jakim jesteś. Na przykład: „Jestem wdzięczny/wdzięczna za moją cierpliwość i wytrwałość w trudnych sytuacjach.”
Te metody to tylko kilka z wielu, które mogą przyczynić się do poprawy naszego samopoczucia, zwiększenia poczucia własnej wartości oraz budowania głębszych i bardziej autentycznych relacji, także ze sobą. Regularne praktykowanie wdzięczności do siebie pomaga nie tylko w zwiększeniu samoakceptacji, ale także w rozwijaniu pozytywnej postawy wobec własnych trudności i niedoskonałości. Dzięki tym praktykom uczymy się dostrzegać swoje mocne strony, celebrować małe sukcesy i traktować siebie i innych z większą życzliwością
Podsumowanie
Zdarza się, że często wdzięczność bywa mylona z „toksyczną pozytywnością”, czyli postawą polegającą na ignorowaniu trudnych emocji i wymuszaniu nadmiernego optymizmu, co może prowadzić do wypierania negatywnych uczuć. Jednak prawdziwa wdzięczność nie polega na zaprzeczaniu rzeczywistości, a na świadomym dostrzeganiu wartości nawet w trudnych sytuacjach. Oznacza to akceptację zarówno pozytywnych, jak i negatywnych aspektów życia, oraz umiejętność doceniania małych, codziennych chwil, które pomagają nam radzić sobie z wyzwaniami. Wdzięczność nie wymaga od nas udawania, że wszystko jest idealne, lecz pomaga w znalezieniu równowagi i sensu nawet w obliczu trudności. To zdrowa i autentyczna postawa, która pozwala na pełniejsze przeżywanie życia, z jego blaskami i cieniami.
A teraz…zachęcam do refleksji, za co jesteś dzisiaj wdzięczna/y?
