Trudne wydarzenia życiowe mogą być rozumiane jako kryzysy, a definicja kryzysu podana przez Jamesa i Gillilanda (2004) określa go jako „odczuwanie lub doświadczanie wydarzenia bądź sytuacji jako trudności nie do zniesienia, wyczerpującej zasoby wytrzymałości i naruszającej mechanizmy radzenia sobie z trudnościami.” Autorzy dodają, że jeżeli osoba będąca w kryzysie nie otrzyma wsparcia, może się to stać przyczyną poważnych zaburzeń.
Możemy wyróżnić co najmniej cztery obszary, w których przeżywanie kryzysu będzie się objawiało. Aspekt emocjonalny – trudne emocje, nasilony lęk, poczucie straty i pustki, złość, poczucie winy, krzywdy, poczucie bezradności i beznadziejności. Kolejnym obszarem jest fizjologia – nieprawidłowe funkcjonowanie organizmu, objawy somatyczne i fizjologiczne, pocenie się, biegunka, nudności, częste oddawanie moczu, wymioty, wysypki, bóle mięśni, głowy, pleców. Kryzys będzie objawiał się również w zakresie myśli: poznawcze zagubienie, trudność w zwykłej zdolności rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji, myśli życzeniowe, katastroficzne, rezygnacyjne i “s”. Zachowania także będą odmienne w stanie kryzysu w porównaniu do normalnego, m.in.: nieskoordynowane, czasem destrukcyjne i autodestrukcyjne, agresja, nadużywanie substancji, odsuwanie się od ludzi lub szczególne poszukiwanie uwagi, niezdolność do wykonywania codziennych czynności, próby “s”.
Co możesz zrobić, kiedy czujesz, że te objawy dotyczą Ciebie?
- rozmowa z bliską osobą
- bądź dla siebie łagodny i wyrozumiały
- odwracanie uwagi – zaangażuj się w czynność, która pozwoli odetchnąć od trudnych emocji
- aktywności kreatywne – rysowanie, wycinanie
- techniki relaksacyjne, np. oddychanie, medytacja
- skorzystanie z telefonów zaufania
- skorzystanie z profesjonalnego wsparcia psychologa bądź interwenta kryzysowego
Pamiętaj, że kryzysy mijają i spotykają każdego z nas. Choć czasem wydaje się, że trudne sytuacje życiowe są nie do przejścia – daj sobie szansę na przeżycie go i rozwinięcie się.
